Jak się bawić z dzieckiem?
Mówi się, że zabawa z dzieckiem to najlepszy sposób na naukę. Coś w tym jest, w końcu zabawa to najbardziej naturalna metoda nauki dla wszystkich ssaków, a zwłaszcza ludzi. Jak dobrać zabawę do naszego dziecka? Tak, by była jednocześnie angażująca i rozwijająca? Podpowiadamy i tłumaczymy dwie główne zasady.
Zabawa dla dziecka powinna być atrakcyjna
To najważniejsze kryterium. Pamiętaj – chociaż Ty wiesz, co jest dobre dla dziecka, to ono nie musi się z Tobą zgadzać. A zabawa jest dla niego, nie dla Ciebie. 🙂 Ważne, by dziecko miało okazję bawić się w to, co lubi, i w taki sposób, w jaki chce.
Oczywiście ważne są zasady, jeśli dotyczy to konkretnych gier, ale chodzi o to, by pozwolić dziecku na samodzielność i samodecyzyjność – na miarę jego możliwości – i dać mu wybór.
Najwięcej dziecko wyciągnie z zabawy, w której będzie czuło się sprawcze i która będzie dla niego „najsuperowsza”, to znaczy bardzo atrakcyjna.
Zabawa dla dziecka powinna być dopasowana do wieku
Dobra zabawa z dzieckiem jest też dopasowana do wieku dziecka. Uwzględnia więc różnice rozwojowe. Dwulatka stać na coś innego niż ośmiolatka i to warto mieć na uwadze, planując zabawę.
Poniżej przedstawiamy przykładowe zabawy dopasowane do wieku dziecka.
Zabawy dla niemowlaka
W tym wieku dziecko dopiero zaczyna poznawać świat, ale robi to bardzo intensywnie. Jego głównym zadaniem jest odnajdywanie się w rzeczywistości poza brzuchem mamy i zdobywanie podstawowych umiejętności – siadania, trzymania, a następnie chodzenia i mówienia.
Główna forma zabawy dla niemowlaka to wykonywanie powtarzalnych czynności – np. potrząsanie grzechotką albo wyrzucanie smoczka za wózek (znasz to?) – może to irytujące, takie ciągłe podnoszenie upuszczanych rzeczy, ale to dla dziecka bardzo rozwijające!
Na tym etapie dziecko poznaje świat przede wszystkim zmysłowo – głównie przez smak i dotyk. Trudno jeszcze mówić o ustrukturyzowanej zabawie. Nie ma co jeszcze zasypywać dziecka zabawkami – w tym wieku świetnie sprawdzi się wszystko, czym można manipulować – obracać, stukać, gnieść.
Świetną rozwijającą „zabawką” może być woda i chlapanie nią podczas kąpieli, czy smoczek wyrzucany za wózek albo łyżka do stukania o garnek.
Najcenniejszy będzie dla dziecka bliski kontakt z opiekunem. W tym wieku świetnie sprawdzą się więc piosenki i rymowanki opowiadane przez Ciebie oraz zabawy paluszkowe (np. „Sroczka kaszkę warzyła” czy „Idzie rak nieborak”).
Zabawy dla dwulatka i trzylatka
Dwulatek to dziecko, które najprawdopodobniej już dość sprawnie się porusza oraz zaczyna mówić. Chętnie bawi się na swój sposób. Pozwólmy mu próbować i bawić się, jak chce – nawet jeśli z jego układania nic nie wychodzi, a wieża z klocków cały czas się przewraca.
Warto tylko zadbać o to, jakie dziecko ma zabawki – by były one duże, lekkie i niekoniecznie plastikowe (chodzi o bezpieczeństwo – taki maluch wciąż rozwija swoją koordynację; czasem też może próbować niszczyć rzeczy jako metoda na radzenie sobie ze złością – emocją, którą dopiero poznaje).
W ramach zabaw z opiekunem bez zabawek możecie kontynuować naukę prostych wierszyków lub rymowanek, albo tańczyć i gestykulować do piosenek.
3-latek chętnie będzie też odwzorowywał w zabawie życie codziennie. Ulula do snu lalkę, da jedzonko misiowi, itd. Wykorzystaj to w zabawie.
Zabawy dla przedszkolaka
W wieku 3-6 lat dziecko zaczyna bawić się symbolicznie – wykorzystuje różne elementy niezgodnie z ich przeznaczeniem, wyobrażając sobie, jakie pełnią funkcje. Teraz kij to różdżka, trzonek od mopa – koń, a koc to peleryna superbohatera.
Dziecko w przedszkolu staje przed masą nowych wyzwań. Zorganizowane zajęcia, tematyczne zabawy plastyczne i muzyczne, zabawa w grupie. Dzięki nim wszystkim doskonali swoje umiejętności.
Dziecko w tym wieku świetnie będzie bawić się elementami plastycznymi – krepą, plasteliną, farbkami, oraz sprzętami sportowymi – rower, hulajnoga. Możecie urządzać sobie domowe konkursy plastyczne z wykorzystaniem jak najróżniejszych materiałów i technik oraz zawody sportowe.
Pod koniec przedszkola dziecko dobrze rozumie już zasady gier. Można więc wprowadzić gry planszowe.
Zabawy dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym
Dziecko idące do szkoły powinno się przede wszystkim uczyć – tak, ale to nie oznacza końca zabaw! Taka aktywność wciąż jest dziecku bardzo potrzebna, tylko w nieco innej formie i innym celu. Teraz jest nie główną aktywnością, a sposobem na odreagowywanie, rozwijanie swoich zainteresowań lub po prostu zacieśnianie więzi z rówieśnikami.
Typowa dla dziecka w tym wieku jest zabawa w role, w coś lub kogoś. 6-cio, 7-latek odkrywa też swoje pasje (choć, oczywiście, mogą być one odkryte też u młodszych dzieci). Warto zacząć je wprowadzać – np. przeprowadzając eksperymenty chemiczne, domowe pokazy mody czy inne zabawy ściślej związane z zainteresowaniami dziecka.
Zabawa to świetna sprawa – dla dziecka i opiekuna. Pozwala miło spędzić czas, rozwijać różne umiejętności, budować i zacieśniać więź – a także dbać o rozwój językowy pociechy. Warto zadbać o to, by zabawa była dla dziecka naprawdę ciekawa oraz dopasowana do jego aktualnych potrzeb i możliwości.
Powodzenia w wymyślaniu „superowych” aktywności dla maluchów i starszaków!